पदार्थ चविष्ट व्हावा, चटकदार व्हावा यासाठी त्यात अनेक सामग्रींचं मिश्रण घालावं लागतं किंवा तो विशिष्ट पद्धतीने करावा लागतो. त्याचा शोध नेमका कोणी व कधी लावला याचा शोध घेणं नेहमीच शक्य होतं असं नाही.

पोलीस ठाण्यात तीन फुटांपर्यंत पाणी

तावडे म्हणाले, "वंचित बहुजन आघाडी हा आगामी विरोधी पक्ष असेल"

काय म्हणाला दादाराव...

उमेदवार आयात करावा लागतो

मध्यमधून नासेर सिद्दीकी यांना उमेवारी

पण हा मुद्दा आता संपला आहे

नाशिकमधील घटना

महाविकास आघाडीच्या 'या' एका निर्णयामुळे नाराजी

भारतात आपण साडेतीन मुहूर्त मानतो. साडेतीन देवीची शक्तिपीठे आहेत. संगीताची सप्तकं साडेतीन आहेत. साडेतीन हाताचा मानवी देह आहे.

भारतीय तत्त्वज्ञानाने ‘सारे काही ओम्’ हा सिद्धांत मांडला आहे. या चराचरात जे जे काही दृश्य आहे, अदृश्य आहे ते ते सर्व नादचतन्यमयच आहे,

विश्वोत्पत्तीचे मूळ, नादचतन्य ओम् म्हणजेच ओम्कार आहे, तोच जिवात्मा व परमात्मास्वरूप आहे. ब्रह्म व परब्रह्मस्वरूप आहे, असे भारतीय तत्त्वज्ञान सांगते.

आपल्या दैनंदिन जीवनात जीवनशैलीचा विचार करताना वैद्यकीय क्षेत्रात मुख्यत्वेकरून आहार, विहार, आचार, विचार या चार मुद्दय़ांचाच परामर्श घेतलेला आहे. जीवनशैलीच्या मुद्दय़ात उच्चाराचा संबंध सांगितला जात नाही;

मागील लेखांमध्ये आपण पाचवी जीवनशैली उच्चार व त्याचे आरोग्याच्या दृष्टीने असणारे महत्त्व जाणून घेतले.

ॐकार साधनेतील मूलतत्त्वे समजून घेणे, अंगीकारणे ही अत्यंत महत्त्वाची गोष्ट आहे. कारण ती मूलतत्त्वे उच्चारणात अंगीकारली तरच ॐकार

ॐ कार उच्चारणात कोणकोणती काळजी घ्यावी, याविषयीची काही महत्त्वाची तत्त्वे-

ॐ कार उच्चारणाचा त्रिकंठाशी घनिष्ठ संबंध आहे, म्हणून या लेखात त्रिकंठाची माहिती घेऊ या. कंठ ज्याला घसा असेही संबोधले जाते, तो मानवी देहातील महत्त्वाचा भाग आहे.

मागच्या लेखात शास्त्रशुध्द ॐकार साधनेतून त्रिकंठशुद्धी व आरोग्यवृद्धी कशी होते हे आपण पाहिले.

या त्रलोक्यात ॐ हेच नादचतन्य खाली नमूद केलेल्या अष्टगुणांनी युक्त आहे. साधकाने आपल्या ॐकार उच्चारणात हे अष्टगुण जास्तीत जास्त प्रभावीपणे जाणीवपूर्वक व्यक्त करण्याचा निश्चितपणे प्रयत्न केला पाहिजे.

मागील लेखात आपण ॐकार उच्चारणाच्या अष्टगुणांपकी विस्सष्ठ व मंजू या दोन गुणांचा ऊहापोह केला आहे. या लेखात आणखी दोन गुणांच्या उच्चारणाविषयी माहिती घेऊ.

मागील दोन लेखांत आपण ॐकाराच्या अष्टगुणांपकी विस्सठ, मंजू, विञ्ञेय्य व सबनीय या चार गुणांचा परामर्श घेतला. या लेखात आपण बिंदू, अविसारी व गंभीर हे तीन गुण उच्चारणात कसे आणायचे ते जाणून घेऊ-

मागील तीन लेखात ॐ नादचतन्याच्या उच्चारणातील अष्टगुणापकी विस्सष्ठ, मंजू, िबदू, अविसारी अशा सात गुणांबद्दल जाणून घेतले. या लेखात ॐकाराचा महत्त्वाचा गुण म्हणजेच निन्नादी याचा अर्थ काय व उच्चारणात त्याचे निन्नादीपण कसे साकारायचे हे समजावून घेऊ.निन्नादी -निन्नादी म्हणजे नाद व झंकार …

पाश्चात्त्य आधुनिक वैद्यकशास्त्रात वाणी व शब्दनिर्मितीचा जो विचार केला आहे त्यापेक्षा किती तरी पटीने खोलवर भारतीय तत्त्वज्ञानाने नादचैतन्याचे उगमस्थान असलेल्या वाणीचा विचार केला आहे.

मागील लेखात आपण चत्वारवाणी, व्यक्तिमत्त्व, आरोग्य व ॐकाराबद्दल जाणून घेतले. या लेखात मानवी देहात नांदणाऱ्या दश:प्राणशक्ती म्हणजे काय व ॐकार साधनेतून त्यांचे शुद्धीकरण व बलीकरण प्रक्रिया कशी होते

कुठल्याही निरोगी व्यक्तीचे गाढ निद्रेतील श्वसन जर आपण तपासले, तर असे लक्षात येईल की, ती व्यक्ती स्त्री असो, पुरुष असो, कोणत्याही वयाची असो,

कुणालाही मी जर हा प्रश्न विचारला की, दैनंदिन जीवनात श्वास घेताना नाकाने घेणे चांगले का तोंडाने? तर मला खात्री आहे की, जवळजवळ १०० टक्के लोक ‘नाकानेच’ असे उत्तर देतील.

आपण वैद्यकीयदृष्टय़ा जेव्हा मानवी श्वासोच्छवास क्रियेचा विचार करतो तेव्हा एक गोष्ट प्रकर्षांने लक्षात घेणे जरुरीचे आहे.

भारतीय तत्त्वज्ञानात जसा चत्वारवाणीचा विचार केला आहे तसा इतर कोठेही नाही.

आजच्या या दुसऱ्या भागात आपण नादचतन्यरूप षट्चक्रांचा आणि मूळ नादचतन्य ॐकाराचा संबंध कसा आहे, हे समजून घेणार आहोत.

ॐकार या नादचतन्याची दोन रूपे आहेत. सगुण आणि निर्गुण रूप. सगुण रूप म्हणजे गुण दर्शविणारे, दृष्टिस्वरूपात दिसणारे तर निर्गुण रूप म्हणजे कोणतेही गुण नसलेले असे रूप. म्हणून सगुणाला साकार रूप...

साहित्य किंवा कोणत्याही कलेचा आस्वाद घेत असताना त्यातलं काहीतरी मनाला आत खोलवर भिडावं लागतं.

भगत हवाच! आणि तो एखादाच असतो! म्हणतो- ‘हे पालखीचे भोई, यांना आईची वळख नाही..’

मराठी बोटांमध्ये घट्ट चिमूट पकडावी तसं पकडून आणलं. किती विलक्षण गहिरा अनुवाद शांताबाईंनी केला आहे!

अशाच एका रविवारच्या सकाळी मी आणि मराठीचे ज्येष्ठ प्राध्यापक असलेले माझे एक मित्र मिसळ खात होतो

अन् मग सुरू होतो खरा प्रवास! ऑस्ट्रेलियामधला कस्टम ऑफिसर बायकोने दिलेले लाडू बघून विचारणा करतो..

टीम मॅनेजर सगळ्यांना सूचना देते. कंगना आपल्या मस्तीत त्याकडे सपशेल दुर्लक्ष करते आहे

जगभरच्या साऱ्या लोकांना जशी संगीताची भाषा उमगते, तशीच सगळ्यांना समजणारी एक नवीन भाषा उदयाला येते आहे. मग तुम्ही मराठीभाषक असा वा मँडरीनभाषक; ही नवी भाषा- चिन्हांची, इमोटीकॉन्सची भाषा- तुम्हाला सारखीच समजणार. हे बघा. त्या चिन्हवलयांकित नवभाषेचं पहिलं अक्षर- विसर्गापुढे हा ठेवलेला कंस आणि त्याकडे तिरकं पाहिलं की दिसणारं चेहऱ्यावरचं हसू. हे ‘स्माइली’चं चिन्ह १९८२ साली […]

आज चीन जगावर ज्या सहजतेने दादागिरी करतो, तसं चित्र तेव्हा नव्हतं.

आणि मग मला ‘गोटय़ा’ही आठवतोय. ‘फास्टर फेणे’ आणि ‘गोटय़ा’ यांच्यात अनेक गोष्टी समान आहेत.

आणि ते गाणं मी जेव्हा जेव्हा ऐकतो तेव्हा मला खूपदा अभिराम दीक्षितच्या राजकीय लेखनाची आठवण होते.

पाऊस हे असं करतो! काहीच्या काही आठवत राहतं मग. आणि मग लिहितानाही वेगळंच सुचतं.

अर्थात सगळे लेखक असे गुणी, मेहनती नसतात हेही उघड आहे. कवी तर बऱ्याचदा ‘सेटिंग’बाबत आळशीच असतात!

अन् तेव्हा ही लेखणी कशी सडेतोड होत जाते! (कार्लाईलची प्रतिमा ‘हीरो’ सदरात आरामात मोडली जाऊ शकते

श्रीनिवास जेव्हा जेव्हा संतांच्या मदतीला धावून येतात तेव्हा आपल्यालाही बरं वाटतं.

घर बघून बाहेर पडताना त्यांना जाणवतं की, आता व्यर्थ आठवणी काढून व्याकु ळ होण्यात अर्थ नाही.

स्पर्शाचं गाणं नेहमीच अवघड असतं, त्यातले आलाप बघता बघता कधी ताना होतील, हे सांगता येत नाही

तो सॉलिड चिडला होता. त्याच्या २० वर्षांच्या आयुष्यात त्याला पहिला खराखुरा नकार भेटला होता.

सध्याची ही शाळकरी पोरं ‘फोनिक्स’च्या नादानं चमत्कारिक इंग्रजी बोलतात आणि जाम हसायला येतं.

आत्मचरित्र ही एक अवघडच पायवाट असते. ती चालू पाहणाऱ्या लेखकाकडे धाडस लागतं आणि शहाणपणही लागतं.

बॉब डिलन, त्याला मिळालेला नोबेल साहित्य पुरस्कार आणि आपला सांस्कृतिक अवकाश यावर मला लिहायचंय.