जर्मनीतलं साल्झबर्ग प्राचीन काळात प्रसिद्ध होतं ते तिथे असलेल्या सॉल्टमाइन म्हणजेच मिठाच्या खाणीसाठी.

परदेशपर्यटन करू इच्छिणाऱ्यांचं थायलंड हे त्यातल्या त्यात स्वस्त आणि मस्त असं अगदी आवडतं ठिकाण.

भारताच्या पूर्व ईशान्येकडील भाग पर्यटनाच्या दृष्टीने नटलेला, निसर्गदेवतेचे लावण्य लाभलेला आहे.

आमची ब्रॅन्सनची ट्रिप मिझुरीमधल्या सेंट लुईसपासून सुरू झाली.

टय़ुलिपची फुलं आणि त्यांच्या नयनरम्य गार्डन्सची हिंदी सिनेमातून दिसणारी झलक नेहमीच भुरळ घालते.

अगदी माझ्या गावची बरीच मंडळी व नातेवाईक सिंगापूर- मलेशिया- युरोपला जाऊन फिरून आली.

मग गर्दी टाळण्याचा उपाय सुचला तो म्हणजे हिमालयात पदभ्रमणाला (ट्रेकिंग) जाऊ या.

स्टेशनवर फक्त २५-३० लोक, अत्यंत स्वच्छता, शांतता. इथे सिटी अंडर सिटी अशी मेट्रो स्टेशन्स आहेत.

कैलास पर्वताची आयुष्यात एकदा तरी यात्रा करण्याची इच्छा नसलेला हिंदू शोधूनही सापडणार नाही.

प्रवेशद्वारातून आत येताच आपले लक्ष चबुतऱ्यावर कडक शिस्तीत उभ्या असलेल्या रायफलमॅन जसवंतसिंग रावत यांच्या पुतळ्याकडे जाते.

दीनदयाळ संशोधन संस्था (डीआरआय) ही स्वप्नवत वाटणारी नानाजींची कर्मभूमी चित्रकूट गावातच आहे.

एक मुलगी एक दिवस उठते आणि पनवेल ते कन्याकुमारी असा सायकलप्रवास करते

झुरिच लेक बघून एंजलबर्ग येथे आम्ही मुक्कामासाठी टेरेस या हॉटेलवर गेलो.

अमेरिकेतला हा एकमेव बोटॅनिकल फ्रूट आणि स्पाइस पार्क.

किल्ल्यांची प्रवेशद्वारं ही त्यांच्या अभेद्येतची द्योतक असतात.

ट्रेनिंगनंतर स्कुबा डायव्हिंगचा प्लान ठरला होता.

राजस्थान म्हणजे रखरखीत वाळवंट अशीच आपल्या सगळ्यांची समजूत असते.

इंडोनेशियात जावाच्या पूर्वेला असलेला माउंट ब्रोमो हा एक जिवंत ज्वालामुखी.

हम्पी म्हणजे एकेकाळच्या विजयनगर साम्राज्याची राजधानी.

अचानक त्यांचा मेल आला की प्लॅन रेडी आहे. तयारी असल्यास कळवणे.

गडमाथ्याला गेल्यावर जो नजारा समोर सादर होत होता त्याला कशाचीच सर नव्हती.

‘बोतस्वाना देशात वर्षभराच्या वास्तव्यात मला वारंवार ‘डय़ुमेला’ हा शब्द ऐकू येतो, बोलावा लागतो.

माझी एक मैत्रीण मला सतत तिच्याकडे टोरान्टोमध्ये येण्यासाठी आग्रह करीत असे.

योजेमिटीमधला ‘मारीपोसा ग्रोव्ह’ (Mariposa grove) हा व्हिस्टाप्रिंट पाहण्याबाबत आम्ही लकी ठरलो.

पाश्चात्य संगीत आवडणारे आणि त्यांचा अभ्यास असणारे संगीतरसिक आपल्याकडे तसे अल्पसंख्यच. म्हणूनच पाश्चात्य संगीतप्रकार व त्यांचे कर्तधर्ते यांचा रसीला परिचय करून देणारे हे पाक्षिक सदर...

पाश्चात्य संगीत आवडणारे आणि त्यांचा अभ्यास असणारे संगीतरसिक आपल्याकडे तसे अल्पसंख्यच. म्हणूनच पाश्चात्य संगीतप्रकार व त्यांचे कर्तधर्ते यांचा रसीला परिचय करून देणारे हे पाक्षिक सदर...

जिमी हेंड्रिक्स आणि विश्राम बेडेकर हे सारख्या जातकुळीच्या उच्च प्रतिभेचे धारक आहेत. एक रॉक संगीतकार; दुसरा लेखक. एक अमेरिकेतला, एक भारतामधला. पण दोहोंच्या अभिव्यक्तीमधला त्वेष, जोरकसपणा आणि कलेवरची पक्की पकड हे किती सारखं आहे!

दीनानाथ दलालांचं ‘फॉरेस्ट’ नावाचं जलरंगामधलं एक चित्र मी पाहतो आहे. दोन मोठ्ठाले झाडांचे तपकिरी-लाल बुंधे.

‘मेटल’ हे रॉक संगीताचं अपत्य आहे. हट्टी, कणखर, चढत्या सुरातलं आणि बापाचं न ऐकणारं. रॉकदेखील काही कमी बंडखोर नाही, पण ‘मेटल’ हे बंडखोरीच्याही पुढचं आहे.

आजचा दिवस पुन्हा ए. आर. रेहमानचा. सकाळीच त्याचं ‘रॉकस्टार’मधलं ‘नादान परिंदे’ गाणं ऐकलंय. आता दिवसभर काही का कामं चालेनात, ते गाणं त्याच्या भव्यतेसह मागे असेलच.

लहान मूल विश्वासानं आईच्या हातात बोट सारून झोपून जातं तसं कित्येक नागरिक आपापल्या देशात निर्धास्तपणे रात्री निजतात. पण साऱ्यांच्याच नशिबात असं भाग्य नसतं.

बालगंधर्वाचं एक नाटय़गीत आहे : ‘मला मदन भासे हा मोही मना.’ आणि ते कधीही ऐकलं की मला रिकी मार्टिनच डोळ्यांपुढे दिसू लागतो.

तीगाते तेव्हा तिचं सारं शरीर गातं. ती म्हणते, ‘हिप्स् डोंट लाय..’ आणि सारं प्रेक्षागृह तरुण होतं. तिचे हात आलापी मांडतात. तिचे चपळ पाय ताना घेतात.

वेद हे जगातलं पहिलं साहित्य आहे की नाही, हे मला ठाऊक नाही. पण वेदपठण हे बहुधा पहिलं हिपहॉप असावं! हिपहॉप रॅपमध्ये आणि वेदपठणात सांगीतिक शैलीदृष्टय़ा फारसं अंतर नाही.

पु. शि. रेग्यांच्या ‘सावित्री’ कादंबरीतली नायिका मुक्त, निर्व्याज, सहजतेनं उमललेलं फूल असावं तशी जगत असते.

दुपारच्या वेळी आकाशात काळे ढग भरून आले असताना, वाऱ्यानं झाडांची पानं सळसळ करत असताना, पाऊस कधीही येईल अशा बेतात असताना ऐकायचं संगीत हे ‘कंट्री’ आहे.

आटोपशीर सभागृहामध्ये प्राण कानात घेऊन बसलेल्या श्रोत्यांपुढे तो गिटारची साधीशी धून छेडतो आणि टाळ्यांचा कडकडाट होतो. आपण यु-टय़ुबवर ते चित्र पुष्कळ वर्षांनंतर बघत असतो; पण त्या टाळ्यांमुळे आपणही थरारून उठतो.

खूपजणांना कंट्रीसंगीत आणि लोकसंगीत हे एकसारखं वाटतं. ‘फोक’ आणि ‘कंट्री’ संगीत हे वरवर ऐकताना साधारण सारखं वाटूही शकतं, पण दोन्हींत एक महत्त्वाचा फरक आहे.

सानिया यांनी त्यांच्या ‘ओमियागे’ या सुंदर आणि गंभीर कथेमध्ये एके ठिकाणी म्हटलंय- ‘‘..सांगू का रजत, आपला मुक्काम सोडच, रस्तादेखील ठाऊक नसतो आपल्याला.’’

आजच्या कॉलेजच्या पोरांचं गाणं ‘रॉक’ असेल, तर माझ्या वयाच्या आसपासच्या (आणि ते पस्तीस आहे!) पोरांचं कॉलेजमधलं गाणं हे ‘पॉप’ होतं.

मायकेल जॅक्सनच्या इलेक्ट्रॉनिक ढोलपथकानं किमान दोन दशकं जगभर धिंगाणा घातला. तो पूर्वी मुंबईमध्ये ‘विझक्राफ्ट’तर्फे गायला-नाचायला आलेला तेव्हा काही दिवस वृत्तपत्रांचे रकाने त्याच्या बातम्यांनी भरून जात होते.

पॉप आणि पैसा! अनुप्रासाच्या सोसासाठी मी हे दोन शब्द एकापुढे एक ठेवलेले नाहीत. सध्याच्या काळात ते समानार्थी शब्द आहेत. त्यांचा ‘अर्थ’ सारखाच आहे. कोणे एके काळी अमेरिकेमधली माध्यमं ‘पॉप म्युझिक अ‍ॅक्टस्’ असा शब्दप्रयोग वापरत असत.

मडोना लुईस व्हेरोनिका चिकोअ्ने या नावाची सुकन्या इटालियन बापाचा वारसा घेऊन मिशिगन राज्यामध्ये सरळमार्गी, कॅथॉलिक वळणाच्या घरात जन्मली तेव्हा मोठेपणी ती प्रचंड प्रसिद्ध गायिका, नृत्यांगना, अभिनेत्री, मॉडेल, उद्योजिका, लेखिका, फॅशन डिझायनर वगैरे होईल असं कुणाला वाटलं नसेल.

असेच दिवाळीच्या नंतरचे दिवस होते आणि तेव्हा दिवाळीत थंडीही पडायची. त्या तशा सुखावणाऱ्या गार हवेत वॉकमनमध्ये कॅसेट घालून मी कॉलेजच्या ग्रंथालयाच्या पायरीवर गाणी ऐकत बसलो होतो.

चार वर्षांपूर्वीचीच गोष्ट. जगभरचे फुटबॉलप्रेमी टीव्हीच्या पडद्याला चिकटून बसले होते. दक्षिण आफ्रिकेमध्ये ‘फिफा’ जागतिक करंडकाच्या स्पर्धा पार पडत होत्या.

सध्या ऋतू कसा गमतीशीर आहे नाही? क्षणात थंडी, क्षणात ऊन, मध्येच ढग आणि मग नकळत पाऊस. सध्याचा हा ऋतू थेट ‘वर्ल्ड म्युझिक’सारखा-विश्वसंगीतासारखा मला वाटतो आहे.

‘आपलं’ आणि ‘परकं’ याच्या व्याख्या तशा जगभर सारख्याच असतात. आपला ‘बाळ्या’ असतो, परकं ‘करट’ असतं.

बघता बघता वर्ष संपत आलं आहे आणि ‘लयपश्चिमा’चा हा शेवटचा लेख. ‘‘आता काय लिहिशील?’’ हा प्रश्न येऊन माझ्या पुढय़ात थांबला आहे!

बाहेर जेवायला गेल्यावर तर मसाला पापडाशिवाय अनेकांचं जेवण सुरूच होत नाही.

खमंग भजी खाल्ल्याचा आनंद तुम्हाला रस्त्यावरचा गाडीवालाच किंवा टपरीवालाच देणार.