घाबरू नका मंडळी, मी काही आज करोनावर लेक्चर देणार नाही हं तुम्हाला!

भारतात करोना व्हायरसमुळे स्थानबद्धता जाहीर झाली आणि मनवा व ओमला आईने स्थानबद्धतेबाबतची अनेक उदाहरणं दिली.

करोनाचा राक्षस आला आपल्या दारी बसूया घरी, नाहीतर पडेल तो भारी...

मत्स्यनगरीत पापलेटबाई आजकाल काहीशा संभ्रमित होत्या.

आपण स्वत:ला एक चित्ररूप देऊ शकतो.

स्वातंत्र्योत्तर काळात अनेक सामाजिक प्रश्नांवर आंदोलने झाली.

भारत स्वतंत्र झाला १९४७ साली, पण गोवा, दीव, दमण हे विभाग पोर्तुगीजांच्या अमलाखाली राहिले होते

सत्तरच्या दशकाने पाहिलेलं अभूतपूर्व आंदोलन म्हणजे महाराष्ट्रातलं महागाई विरुद्ध लढलं गेलेलं आंदोलन

संपूर्ण जगभरात १९६०चं दशक हे अस्वस्थतेनं भरलेलं दशक होतं.

मुस्लीम महिलांच्या आंदोलनात तीन प्रवाह आहेत.

आदिवासी जमातींमध्ये भेडसावणारे प्रश्नही अनेक होते.

सत्तरच्या दशकात अनेक सामाजिक महत्त्वाच्या प्रश्नांवर जाणीव जागृतीचे काम सुरू झाले होते.

खरे तर, फार पूर्वी भटकेपणाचा संबंध स्वतंत्रतेशी होता.

दलित म्हणून आणि स्त्री म्हणून होणाऱ्या दुहेरी शोषणाचा काच दलित महिलांना होता.

कामगारांतही स्त्री नेतृत्व चमकून उठले आणि भगिनीभावनेने अनेक प्रश्न तडीस लागले.

जयप्रकाशांच्या नेतृत्वाखाली बिहार आंदोलनाचे रूपांतर एका मोठय़ा सत्याग्रही चळवळीत झाले

भूमिगत कार्यकर्त्यांना घरात गुप्तपणे ठेवून घेणे अशा विविध कामांमध्ये स्त्रियांनी स्वयंप्रेरणेने सहभाग घेतला.

भारतात सहकार ही लोकशिक्षणाची एक महत्त्वाची चळवळ ठरली.

लोकसंख्यावाढीचे मुख्य कारण म्हणजे आपला पाया भरभक्कम आहे.

शेतकरी स्त्रिया आघाडीत असंख्य स्त्रिया कृतिशील होत्या.

तिसरा मुद्दा म्हणजे, धर्म कालसुसंगत असला पाहिजे, त्याची चिकित्सा केली पाहिजे

विकास कुणाचा? कशाच्या मोबदल्यात? आणि हे कोण ठरवणार?

‘‘आदिवासी भागातलं कोणतंही मूल दगावतं, तेव्हा त्याच्या पाठीमागे अठरा सामाजिक कारणं असतात.

गांधीजींनी अहिंसा हे तत्त्व एक जीवनमूल्य म्हणून आपल्याला दिलं

या विज्ञानाच्या आधारानं आणि विज्ञानदृष्टीनंच आपल्याला पुढे जायचं आहे.

व्यसनाधीन माणसं स्वत: तर बुडतातच, पण सोबत कुटुंबीयांच्या विशेषत: स्त्रियांच्या आयुष्याचा ‘विस्कोट’ करून टाकतात.

आपलं दु:ख मनात कोंडून ठेवणाऱ्या स्त्रिया लेखनातून स्वत:ला मोकळं करू लागल्या.

शिक्षणाशिवाय माणसाचे जीवन व्यर्थ आहे ही कल्पना आपल्याकडे ब्रिटिशांच्या काळात आली.

गेले वर्षभर मी लिहीत असलेलं ‘लढा,चळवळी, आंदोलनं’ हे सदर लिहून पूर्ण झालं

मराठी दैनिकांचा किवा साप्ताहिकांचा पराकाष्ठेचा खप पन्नास हजाराच्या आत आहे.

प्राकृतिक भूगोलामध्ये पृथ्वीचा सर्वागीण अभ्यास केला जातो.

अभ्यासक्रम ‘आधुनिक भारताचा विशेषत: महाराष्ट्राचा इतिहास’ अशा प्रकारे एका ओळीत विहित करण्यात आला आहे

आर्थिक भूगोलामध्ये प्रामुख्याने मानवी आर्थिक प्रक्रिया व नैसर्गिक साधनसंपत्ती यांचा अभ्यास केला जातो

गट ब अराजपत्रित सेवांसाठीच्या पूर्वपरीक्षेमध्ये भूगोल घटकाचा अभ्यासक्रम पुढीलप्रमाणे

सदर लेखामध्ये आपण ‘राज्यव्यवस्था’ या घटकाच्या तयारीविषयी सविस्तर चर्चा करणार आहोत.

महाराष्ट्राच्या पश्चिमवाहिनी नद्यांचा क्रम, घाटांचा क्रम लक्षात ठेवावा.

लोकसभा सदस्यांच्या मताचे मूल्य राज्यसभा सदस्यांच्या मताच्या मूल्यापेक्षा अधिक असते.

या घटकावर विचारण्यात आलेल्या प्रश्नसंख्येवरून याचे महत्त्व अधोरेखित होते.

उत्पादनास चालना देणाऱ्या विविध योजना यांचा बारकाईने अभ्यास आवश्यक आहे.

राज्यव्यवस्था, भूगोल इ. सामान्य अध्ययनातील विषयांप्रमाणेच पूर्वपरीक्षेकरीता महत्त्वाचा आहे.

मागील वर्षी विचारण्यात आलेले काही प्रातिनिधिक प्रश्न पाहू.

जागतिकीकरणाच्या सर्वव्यापी परिणामामुळे भारतीय अर्थव्यवस्थेमध्ये काही महत्त्वपूर्ण बदल घडून आलेले आहेत.

सामान्य विज्ञान घटकाचा अभ्यासक्रम पुढीलप्रमाणे विहित करण्यात आला आहे.

मागील लेखामध्ये आपण या घटकाचे स्वरूप कसे आहे, याची माहिती घेतलेली आहे.

या लेखामध्ये अभियांत्रिकी परीक्षेच्या पूर्वपरीक्षेचा अभ्यासक्रम पाहू.

अनेक प्रकारच्या आर्थिक संकल्पनांचे योग्य आकलन असणे गरजेचे आहे.

भाषा विभागामध्ये मराठी आणि इंग्रजीसाठी प्रत्येकी दहा गुणांसाठी दहा प्रश्न विचारण्यात आलेले आहेत.

मुख्य परीक्षेची तयारी कशी करावी, याविषयी यापुढील काही लेखांमधून जाणून घेणार आहोत.

मागील प्रश्नपत्रिकांमधील इंग्रजी व्याकरणाचे काही प्रातिनिधिक प्रश्न

यूपीएससी परीक्षेतील मुख्य परीक्षेच्या टप्प्यात या लेखन क्षमतेस अनन्यसाधारण महत्त्व आहे